Kosovė, bizneset e reja kėrkojnė lehtėsira fiskale
Prishtinė, 31 mars 2004 -Mustafė Ibrahimi konsideron se Kėshilli Ekonomik Fiskal duhet tė rishqyrtojė politikėn ekonomike fiskale dhe tė ndėrmarrė masa konkrete nė ndėrrimin e sistemit tė tatimit dhe doganave nė favor tė stimulimit dhe nxitjes sė prodhimit tė brendshėm dhe eksportit. Nė Kosovė nuk ekzistojnė masa stimuluese pėr bizneset fillestare, siē aplikojnė vendet nė tranzicion. Mallrat, veēanėrisht inputet pėr sektorin e prodhimit janė tepėr tė ngarkuara me taksa dhe nuk janė konkurruese me mallrat e vendeve tė rajonit. Kėshtu thotė Mustafė Ibrahimi, nėnkryetar i Odės Ekonomike tė Kosovės (OEK). Ibrahimi konsideron se Kėshilli Ekonomik Fiskal (qė ka nė kompetencė politikėn fiskale) duhet tė rishqyrtojė politikėn ekonomike fiskale dhe tė ndėrmarrė masa konkrete nė ndėrrimin e sistemit tė tatimit dhe doganave nė favor tė stimulimit dhe nxitjes sė prodhimit tė brendshėm dhe eksportit. Ai shprehet se prodhuesit e vegjėl dhe eksportuesit e mundshėm kanė vėshtirėsi nė fillimin e prodhimit, pasi qė janė tė detyruar qė me para nė dorė tė paguajnė 26.5 pėr qind tė ēmimit tė importit tė imputeve. Aktualisht nė Kosovė aplikohen kėto ngarkesa fiskale: taksa doganore e cila ėshtė 10 pėr qind, TVSH 15 pėr qind, dhe tatimi i paragjykuar pėr bizneset e vogla 3 pėr qind. Pėrveē kėtyre nė vendin tonė aplikohet edhe ngarkesa e mallrave me akcizė pėr tė ashtuquajturat mallra tė forta, siē janė: nafta dhe derivatet e saj, duhani pijet alkoolike dhe joalkoolike etj. Biznesi po ashtu ngarkohet edhe 20 pėr qind me tatimin nė fitim dhe 5 pėr qind kontribute pėr punėdhėnėsin. Kryetari i OEK-ut tha se biznesin kosovar e ngarkojnė edhe taksat komunale, tė cilat pėr ēdo ditė janė mė tė larta dhe mė tė shumta. Ndėrkohė qė vendet e tjera tė rajonit, si Serbia dhe Mali i Zi, zbatojnė dogana pėr stimulimin e prodhuesve vendorė dhe mbrojtjen e produkteve bujqėsore deri nė 58 pėr qind. Sipas OEK-sė, ėshtė e domosdoshme sistemi i uljes sė tatimit pėr tė gjitha mallrat kapitale dhe produktet gjysmėfinale, po ashtu duhet tė zvogėlohet ose tė eliminohet taksa doganore pėr investimet kapitale dhe lėndė tė parė, ashtu sikurse duhet ti kushtohet rėndėsi stimulimit tė sektorit tė bujqėsisė. Sistemin tatimor dhe doganor tė Kosovės e shoqėrojnė shumė mangėsi. Aftėsia paguese e tatimit nuk merret parasysh sepse tė gjitha aktivitetet biznesore e avancojnė buxhetin e konsoliduar tė Kosovės.
ECIKS/Biznesi
|