Kosova pranon borxhin
Prishtinė, 12 gusht dhe pse insistimi i Serbisė ėshtė jashtėzakonisht i madh, qė integriteti territorial i Kosovės tė jetė nėn administrimin e saj, zyrtarė tė kėtij shteti kanė lėshuar disa deklarata tė ēuditshme sa i pėrket shlyerjes sė borxheve tė Kosovės nė organizata ndėrkombėtare. Edhe pse Kosova ende nuk ka qasje nė organizatat financiare ndėrkombėtare, vendi ynė ėshtė i obliguar qė borxhet tė cilat janė marrė nė emėr tė saj duhet t'i paguajė. Pushteti i serb i cili ka qenė mbi Kosovėn deri nė vitin 1999, ka qenė ai i cili ka vendosur pėr kreditė e marra pėr vendin tonė. Por zėvendėskryeministri i Serbisė, Bozidar Djeliē, ka thėnė se borxhet tė cilat janė marrė nė emėr tė Kosovės, shteti i tij nuk do t'i paguajė. Ai ka thėnė se Serbia do ta njoftojė Bankėn Botėrore pėr qėndrimin e saj qė tė ndalojė sė paguari borxhet e Kosovės. Djeliē ėshtė shprehur se njė gjė e tillė do tė bėhet pasi qė vendi nuk ka arritur tė mbledhė taksat, akcizat dhe tė ardhurat doganore qė nga viti 1999.
Njė gjė tė tillė e pranojnė edhe institucionet kosovare, qė sipas tyre, kjo ėshtė e ditur, pasi qė Kosova edhe vetė kėrkon qė tė ndahet nga Serbia dhe nė kėtė mėnyrė tė dyja vendet t'i paguajnė borxhet veē e veē.
"Qėndrimi i MEF-it ėshtė se Kosova borxhet e veta do t'i paguajė vetė, por pa ndėrhyrjen e manipulimeve tė Serbisė. As ne siKosovė nuk jemi tė pajtimit qė borxhet tona t'i shlyejė tjetėr kush, e nė kėtė rast Serbia. Tė gjitha ato mjete qė figurojnė se janė tė Kosovės, ato ne do t'i shlyejmė", tha Muharrem Ibrahimi, sekretar i pėrhershėm nė Ministrisė e Ekonomisė dhe Financave (MEF). Ndonėse deklarata tė tilla mund tė interpretohen si tendencė e Beogradit pėr tė hequr dorė nga Kosova, ekonomisti serb Milan Prokopijevic shprehet se frika tė tilla janė tė pabaza.
"Do tė duhej tė kishim kėrkuar qė administrata ndėrkombėtare nė Kosovė dhe Metohi tė kryejė shėrbimin e ēėshtjes sė borxheve pas marrjes sė provincės nėn kontroll", shprehet ai.
Por ekspertė kosovarė tė cilėt merren me ēėshtje ekonomike, kanė deklaruar se nė kėtė aspekt nuk ka nevojė qė Serbia t'ia pėrkujtojė tė Kosovės qė ata nuk i paguajnė borxhet tona. "Serbia e di faktin se Kosova nuk do tė kthehet nėn administrimin e saj. Por ne duhet tė kėrkojmė qė tė ndahet pasuria jonė si vend i Jugosllavisė. Nė momentin kur ndahet obligimi ynė, ndahen edhe detyrat tė cilat i kemi. Nuk ka rėndėsi sa pasuri na takon, por ka rėndėsi tė na ndahet ajo qė na takon neve, sipas pėrqindjes", tha Besim Beqaj, drejtor i Odės Ekonomike tė Kosovės (OEK). Tė njėjtėn gjė e ka thėnė edhe eksperti tjetėr Driton Tali, i cili ka shtuar se pėr kėto borxhe janė nė dijeni institucionet vendorė, tė cilat edhe vetė nuk pranojnė qė Serbia t'i shlyejė borxhet e Kosovės.
"Qė nė fillimin institucionet e Kosovės e kanė thėnė se vendi ynė do t'i paguajė borxhet qė na takojnė. Por obligimet duhet tė qartėsohen. Ajo e cila ėshtė marrė pėr Kosovėn dhe ka ardhur kėtu, ajo normalisht se na takon neve qė ta paguajmė. Nė kėtė diskutim duhet tė hynė edhe dėmet e luftės si borxh i shtetit", tha Tali. Se Kosova duhet t'i paguajė borxhet e veta, ajo ėshtė shkruar edhe nė pakon e ish ndėrmjetėsit pėr bisedime mes kėtyre dy vendeve, Marti Ahtisaari. Por drejtori i OEK-ut, Besim Beqaj, ka shtuar se kėto borxhe nuk mund tė diskutohen mes Serbisė dhe Kosovės, pa prezencėn e organizatės nė tė cilėn janė marrė mjetet.
"Borxhet e Jugosllavisė nuk janė ēėshtje dy paleshe, kur bėhet fjalė pėr Kosovės. Ato janė ēėshtje tri paleshe. Nuk mund t'i ndajmė nė kėto borxhe Kosovė- Serbi. Por ato duhet tė ndahen Kosovė- Serbi dhe me Bankėn Botėrore (BB), nėse ato borxhe janė nė raport me kėtė organizatė", tha ai. Ndėrsa Tali ėshtė shprehur se borxhet nė fjalė duhet tė ndahen nė mėnyrė tė drejtė. Sipas tij, Kosova nuk mund tė paguajė borxh pėr Serbinė, kur kjo e fundit ėshtė e obliguar tė paguajė dėmshpėrblime pėr luftėrat e shkaktuara nė territore tė ndryshme tė Jugosllavisė. "Ēka ka bėrė Serbia nė luftėrat e Jugosllavisė, ajo ėshtė ēėshtje e saj. Ne nuk mund t'i paguajmė dėmet tė cilat Serbia i ka shkaktuar nė luftėrat nė Bosnje e Kroaci. Ato luftėra janė marrė me vendim tė qeverisė sė shtetit tė tyre. Kosovarėt nuk e kanė votuar pėr kryetar Sllobodan Milosheviqin dhe ato borxhe nuk na takojnė neve, tha Driton Tali, ekspert pėr ekonomi dhe nėnkryetar i AKR-sė".
ECIKS
|